Mahmud Esad Efendi’nin Şerh-i Kanun-i Ceza ve Nazariyat-ı Ceza Ders Takrirleri Yayınlandı

 Araştırmacı Yazar Bahaddin Karakuş  yayınlanan kitap ile ilgili şu açıklamalarda bulundu : Kitapta Şerh-i Kanun-i Ceza’nın hem latinize edilmiş metni hem de sadeleştirmesi yer almaktadır. Ayrıca yine Mahmud Esad Efendi tarafından hazırlanan Nazariyat-ı Ceza isimli ders notları da kitapta mevcuttur. Ayrıca Mehmet AYKANAT, Melikşah AYDIN, Mustafa ÜNAL, Yasin YILMAZ, İbrahim ÜLKER, Samed ATASOY, Mustafa ÜNAL gibi akademisyenlerin makaleleri gerek Mahmud Esad Efendi’nin hukuki faaliyetleri gerekse Tanzimat sonrası ceza hukukuna dair önemli bilgiler içermektedir. Şerh-i Kanuni Ceza Nasıl Meydana Geldi? Osmanlı’da Tanzimat sonrası dönemde en çok değişiklik yapılan hukuki düzenleme alanlarından biri de ceza kanunlarıdır. Bunların devamı niteliğinde 1858 yılında, 1810 tarihli Fransız Ceza Kanunu’nu esas alan Ceza Kanunnamesi (Ceza Kanunname-i Hümayunu) yürürlüğe girmiştir. Büyük ölçüde Fransa Ceza Kanunu örnek alınmasına rağmen, bazı alanlarda düzenlemeler yapılarak toplum yapısına ve Şerî hukuka uygun hale getirilmiştir. Daha çok tazir kapsamında kalan suçlara yönelik olan kanun, şeri esaslarla çelişmeyeceğini taahhüt eden ibareler barındırmaktadır. Mahmud Esad’ın Şerh-i Kanun-i Ceza isimli kitabı işte bu kanunun açıklama ve yorumlanmasını hedefleyen bir çalışmadır. Şerh-i Kanun-i Ceza, Mekteb-i Hukuk’ta öğrencilik yaptığı dönemde hazırladığı ve neşrettiği bir çalışmadır. Bu eserinde kanun maddelerini tek tek şerh etmemiş, Mekteb-i Hukuk’un daha çok Batılı kaynakların hukuk anlayışını esas alan müfredatına uygun olarak hukuka dair umumi bilgiler verdikten sonra kanunun özünü teşkil eden hukukun küllî kaidelerinden bahsetmiştir. Mahmud Esad’ın aslında bir mukaddime niteliğinde olan bu çalışmasının devamını yayınlamayı hedeflediği halde buna fırsat bulamadığı anlaşılmaktadır. Nazariyat-ı Ceza Ders Takrir’i isimli çalışma da Şerh-i Kanun-i Ceza gibi Cumhuriyet döneminde ilk kez yayınlanmıştır. Bu da bize Mahmud Esad Efendi’nin günden güne daha iyi anlaşılarak, değeri fark edilen bir alim olması hasebiyle hakkında yapılması gereken çok daha fazla çalışma olması gerçeğini hatırlatmaktadır.